Maweti鈥揋uarani | |
---|---|
Geographic distribution | Brazil |
Linguistic classification |
Tupian
|
Proto-language | Proto-Maweti-Guarani |
Subdivisions |
|
Glottolog | mawe1252 (Maweti-Guarani) |
The Maweti鈥揋uarani languages of Brazil form a branch of the Tupian language family according to Meira and Drude (2015). [1] The branch was originally proposed by Rodrigues (1984), [2] and is also accepted by Jolkesky (2016). [3]
Proto-Maweti鈥揋uarani | |
---|---|
Reconstruction of | Maweti鈥揋uarani languages |
Reconstructed ancestor | |
Lower-order reconstructions |
Reconstruction of Proto-Maweti鈥揋uarani, along with Mawe, Aweti, and Proto- Tupi鈥揋uarani cognates according to Meira and Drude (2015). [1]
gloss | Proto-Maweti鈥揋uarani | notes (Proto-Maweti鈥揋uarani) | Maweti | Aweti | Proto-Tupi鈥揋uarani |
---|---|---|---|---|---|
3SG | *i- | i- | i- | *i- | |
about | *ete | ete | ete | *ece | |
agouti | *akuti | akuri | akuzu 蓙j扫t | *akuti | |
anu bird | *anj农, *ani农 | aj农-n蓙i | aj农 | *an农 | |
armadillo | *tjajtju | sahu | tatu-pep | *tatu | |
ashamed | (*t末) | t末 | 鈥 | *t末 | |
at/in | *pe | pe | pe | *pe | |
ax | *kw扫 | 扫w扫-hap | k扫 | *j扫 | |
back | *(蓙)ape | ape | 蓙ape | *ape | |
be/live | *eko | eko | eko | eko | |
beans | *kumana | (? 鈥 possible borrowing) | kuman茫 | kumana蓙末 | *kumana |
big | *wat(o/u) | wato | watu | wa膷u | |
bitter | *r玫p | nop | lop | *rop | |
black | *kwuun | huun | 鈥 | *un | |
blood | *tjuw扫(k) | suu | uw扫k | *(r)uw扫 | |
blow | *pekwu | pehu | petu | *peju | |
bone | *ka艐 | ka艐 | ka艐 | *ka艐 | |
branch | *tjak茫 | j茫艐茫 | ak茫 | *(r)ak茫 | |
burn | *ap扫 | ap扫 | ap扫 | *ap扫 | |
buriti (palm) | (*m(u/i)riti) | (? 鈥 possible borrowing, TG > Mawe) | miriti | 鈥 | *muriti |
chest | *poti蓙a | poti蓙a | poz扫蓙a | *poti蓙a | |
chief | (*morekwat) | (? possible borrowing) | morekwat | morekwat | 鈥 |
call | *en玫j | h-enoj | ej玫j | *en玫j | |
cloud | *(扫w扫)tji艐 | 扫w扫-hi艐 | 扫w扫-ti艐 | 扫脽a-ti艐 | |
COM.CAUS (= comitative causative) | *er(o/e)- | er-, ere- | zo- | ero | |
come | *ut | (u)ut | ut | *ut | |
cooked | *kw扫p | w扫p | o-k扫p | *j扫p | |
corn | *a脽ati | (? 鈥 probable borrowing) | awati | awati | *a脽ati |
curassow | *m扫ti农(艐), *m扫tj农(艐) | m扫j农 | m扫tu艐 | m扫t农 | |
deer | *(扫)t扫扫 | 鈥 | t扫-wapat, 扫t扫扫 | ||
die (pl.) | *pap | pap | pap | *pap | |
do | *rj(u/o)艐, *nj(u/o)艐 | nu艐 | ju艐 | *ru艐 ~ *ro艐 ~ *no艐 (Rodrigues & Dietrich 1997), *no艐 (Mello 2000) | |
door | *oken | oken-扫p扫 | oten | *oken | |
earth | (*蓙扫j) | 蓙扫j | 鈥 | *蓙扫j | |
eat | *蓙u | u蓙u | 蓙u | *蓙u | |
egg | *upi蓙a | upi蓙a | n-upi蓙a | *upi蓙a | |
enter | *ejke | we-eke | ece | *(e)jkje | |
exit | *tem | w岷结航-tem | tem | *膷em | |
eye | *et-tja | (e)ha | (e)ta | e膷a (Rodrigues and Dietrich 1997), eca (Mello 2000) | |
face | *(e/o)脽a | (e)wa | owa | *o脽a | |
fall | *蓙at | a蓙at | 蓙at | *蓙at | |
father | *tjup | sup | up | *(r)up | |
feed | *poj | poj | poj | *poj | |
fetid | *riem, *rjem; (*rem) | nem | jem | *nem ~ *rem | |
field | *ko | ko | ko | *ko | |
finger (nail) | *p(u蓙)u(j)茫 | pu蓙uj茫 | pu茫 | *pw茫 | |
fire | *atia, *atja | arja | aza | *ata | |
flat | *peep | peep | 扫w扫-pep | *pep | |
flea | *tiu艐, *tju艐 | ju艐 | tu艐 | *tu艐 | |
flower | *pojtj扫扫t | i-poh扫扫t | 蓙a-pot扫t | *pot扫t | |
foot | *p扫 | p扫 | p扫 | *p扫 | |
fruit | *蓙a | 蓙a | 蓙a | *蓙a | |
grandfather | *am(玫/农)(j) | h-am农 | am农j | *am玫j | |
go | *to | to | to | *co | |
good | *kajtju | kahu | katu | *katu | |
hair | *tjap | sap | ap | *(r)ap | |
hammock | *(蓙)(i/扫)n末 | 蓙扫ni | 蓙in末 | *in末 | |
hand | *po | po | po | *po | |
head hair | *蓙atjap | (from *蓙a 鈥榟ead鈥 + *tjap 鈥榟air鈥) | asap | 蓙ap | *蓙ap |
heavy | *pot扫j | pot扫j | pot扫j | *poc扫j | |
hot | *tjakup | sakup | akup | *(r)akup | |
house | *(tj)ok | sok | ok | *(r)ok | |
hunger | *tj扫扫蓙a(t) | s扫扫蓙at | t扫蓙a-脽ot | ||
kill | (*kwuka) | 蓙a-uka | *juka | ||
leaf | *tjop | 扫-hop | op | *(r)op | |
lick | *eereep | eereep | ezep | *erep | |
lip | *tj岷絧e | j岷絧e | 岷絧e | *(r)eme | |
louse | *艐扫p | 艐扫p | 蓙ak扫p (from earlier *蓙a 鈥榟ead鈥 + *k扫p 鈥榣ouse鈥) | *k扫p | |
manioc | *mani | mani | mani蓙ok | *mani蓙ok (cf. Aweti, Tupi-Guarani 蓙ok 鈥榯uber鈥) | |
man's daughter | *tjakwi蓙扫t | saki蓙扫t | ati蓙扫t | *(r)aj扫t | |
man's sister | *(i/e)n扫t | in扫t | j末t | *en扫t | |
man's older brother | *(蓙)扫ke蓙扫t | 蓙扫ke蓙et | 扫ti蓙扫t | *蓙扫ke蓙扫t | |
many | *(e)tia, *(e)tja | =-rja | =-za | *eta | |
medicine | *pot-tja艐 | poha艐 | pota艐 | *poca艐 | |
moon | *kwaat扫 | waat扫 | tat扫 | *ja膷扫 | |
mortar | *(w岷)ku蓙a | w岷絢u蓙a | 蓙岷絢u蓙a | *扫艐u蓙a | |
mosquito | *kwati蓙农 | wati蓙农 | taz扫蓙农 | *jati蓙农 | |
mother | *t扫 | t扫 | t扫 | *膷扫 | |
neck | *kwut | hut-蓙扫p [hu蓙删扫p] | tur-蓙扫p [tu蓙删扫p] | *jut | |
name | *tjet | set | et | *(r)et | |
navel | *p扫rup蓙茫 | p扫rum蓙a | pilup | p扫ru蓙茫 (Rodrigues; Dietrich, 1997), p扫ru茫 (Mello, 2000) | |
O.NZ (= object nominalizer) | *mi- | mi- | mi- | *mipa | |
in | *tjat扫 | sat扫 | at扫 | *(r)a膷扫 | |
pass | *kotjap | kosap | kwap | *kwap | |
place | *etiam, *etjam | ejam | tam, etam | *etam | |
pull | *ek扫j | ek扫j | ek扫j | *ek扫j | |
rain | *ama(a)n | i蓙-ama(a)n | aman | *aman | |
red | *kwup | hup | tup | *jup | |
red | (*p扫ra艐) | 鈥 | p扫la艐 | p扫ra艐 (perhaps reconstructible only to Proto-Aweti-Guarani) | |
RFL (= reflexive) | *kwe- | we- | te- | *je | |
root | *tjapo | sapo | apo | *(r)apo | |
saliva | (*tj岷絫扫) | j岷絫扫-h扫 | 鈥 | *(r)en扫 | |
salt | *kwuk扫t | uk扫t | tuk扫t | *juk扫t | |
search | *(i/e)kaat | (i)kaat | (j)kat | *ekat | |
see/hear | *岷絫up | wan-岷絫up | (岷)tup | *enup | |
seed | *tja蓙末j | ja蓙末j | a蓙末j | *(r)a蓙末j | |
seize | *p扫t扫k | p扫t扫k | p扫t扫k | *p扫t扫k | |
seize | *(j)aat | aat | 鈥 | *(j)at | |
shoot | (*(蓙)扫脽玫) | 鈥 | 蓙扫w玫 | 扫脽玫 | |
shoulder | *tj(a/茫)ti蓙扫p(i) | j茫ti蓙扫p扫 | az扫蓙扫p | *(r)at扫蓙扫p | |
skin/body | *piit | piit | pit | *pit | |
slap | (*petek) | petek | 鈥 | petek | |
sleep | *ket | ket | tet | *kjet | |
smoke | *tji艐 | 扫-hi艐 (probably *蓙扫p 鈥榯ree, wood鈥 + *tji艐) | ti艐 | *ti艐 | |
snake | *m玫j | moj | m玫j | *moj | |
squirrel | (*kutiere, *kutjere) | kutiere | kuceze-蓙j扫t | 鈥 | |
sweet | *i-tje蓙岷 | he蓙岷 | te蓙岷 | *膷e蓙岷 (apparently a lexicalized third-person form) | |
swim | *扫jtja(p) | 扫ha | 扫ta-tap | *扫tap | |
termite | *艐upi | 艐upi-蓙a | kupi-蓙a, kupi-蓙末 | kupi-蓙i | |
tail | *tjuwaj | suwaj-po | uwaj | *(r)uwaj | |
thick | *anam | i蓙-anam | 蓙ajam | *anam | |
thigh | *蓙up | 蓙up | 蓙up | *蓙up | |
tooth | *tj茫j | j茫j | 茫j | *(r)茫j | |
tortoise | *kwa脽oti | wawori | tawoz扫 | *ja脽oti | |
toucan | *tiukan, *tjukan | j农kan | tukan | *tukan | |
tra铆ra (fish) | (*tara蓙扫ra) | (? 鈥 possible borrowing, TG > Mawe) | tara蓙扫ra | 鈥 | tara蓙扫r-a |
two | (*mok玫j) | 鈥 | mok玫j | *mok玫j | |
village | (*taa脽a) | (? 鈥 possible borrowing, TG > Mawe) | taawa | 鈥 | *ta脽a |
vulture | *uru脽u | uruwu | uzuwu | *uru脽u | |
wasp | *艐ap | 艐ap | kap | *kap | |
water | *蓙扫 | 扫蓙扫 | 蓙扫 | *蓙扫 | |
wind | *扫脽扫t(u) | (? 鈥 possible borrowing, TG > Mawe) | 扫w扫tu | 扫w扫t | *扫脽扫tu |
woman's son | *m岷絧扫t | m岷絧扫t | m岷絧扫t | *mem扫t |
For a list of Proto-Maweti-Guarani reconstructions by Corr锚a-da-Silva (2013), [4] see the corresponding Portuguese article.